FME geselecteerd beeld GUPTA Rapport

Uitweg uit de schaarste

In 2031 zijn er 98.000 werknemers te weinig in ziekenhuis- en ouderenzorg

De Nederlandse zorg is van topkwaliteit, al zijn er ook zorgen over de houdbaarheid van ons stelsel. Waar afgelopen decennium nadruk lag op de betaalbaarheid als belangrijkste knelpunt, is inmiddels duidelijk dat personeelstekort, als gevolg van onze vergrijzende bevolking, minstens zo’n grote bedreiging vormt. De laatste arbeidsmarktprognoses laten zien dat het tekort oploopt van 48.600 werknemers in 2022 tot 135.000 werknemers in 2031. Met name in de ouderen- en ziekenhuiszorg worden grote tekorten verwacht. In deze twee branches zijn straks 98.000 werknemers te weinig.

Bestaande technologie heeft de potentie om personele problemen op te lossen

We onderzochten de potentie van medische technologie bij het oplossen van het personeelstekort. We beperkten ons tot bestaande technologie, om zo concreet mogelijk te bepalen hoeveel effect de technologie heeft en te schetsen wat mogelijk is bij betere implementatie. We onderzochten toepassingen uit alle categorieën: medische apparatuur en hulpmiddelen, mobiele communicatie en telehealth, internet-of-things, artificial intelligence en registratie van informatie.

Uit onze analyses volgt dat de bestaande medische technologie de potentie heeft om 110.000 zorgmedewerkers vrij te spelen als deze goed wordt ingezet. Dit is meer dan het in 2031 verwachte personeelstekort in de ziekenhuiszorg én ouderenzorg gecombineerd. Daarmee tonen we aan dat medische technologie van groot belang is bij de aanpak van personeelstekort in de zorg.

Medische technologie heeft in de ziekenhuiszorg én de ouderenzorg veel potentie:

  • In ziekenhuizen is het personeelstekort met 46.000 werknemers te verkleinen en dus op te lossen. De helft van deze potentie komt doordat medische technologie ziekenhuiszorg helpt voorkomen (preventie). De rest doordat technologie de inzet van personeel kan verlichten, waardoor er minder mensen nodig zijn om de zorg te leveren.
  • In de ouderenzorg is het personeelstekort met 64.500 werknemers te verkleinen en dus bijna op te lossen. Medische technologie kan in de ouderenzorg vooral bijdragen door de inzet van personeel te verlichten, zodat hetzelfde personeel voor meer cliënten kan zorgen.

Nederland heeft een implementatieprobleem; vier oorzaken voor gebrekkige adoptie

We laten in dit rapport zien hoe moeilijk het de afgelopen jaren is gebleken om technologie goed te implementeren in de zorg. Het ontbrak aan urgentiegevoel, aan kennis en aan schaalgrootte en daarnaast maakten financiële prikkels inzet van technologie niet eenvoudig. Vanuit het perspectief van individuele partijen is het goed te begrijpen dat adoptie van technologie langzaam ging. Maar dat moet veranderen, anders staan patiënten straks in de kou, omdat er geen zorgverleners beschikbaar zijn.

Wie doorbreekt de impasse? Alle belanghebbenden kunnen bijdragen

Het is cruciaal dat alle belanghebbenden de urgentie van betere inzet van medische technologie gaan inzien, om zo meer zorg te leveren met minder mensen. Een integrale blik op de inzet van personeel en inzet van technologie is wenselijk. Het is niet het een of het ander. Pas als partijen de urgentie voelen, zullen ze meer doen om de implementatie van technologie te bevorderen.

We constateren dat elk van de belanghebbenden opties heeft om de inzet van bestaande technologie te bevorderen. Zorgorganisaties, zorgverzekeraars en zorgkantoren, burgers, overheid en de technologische industrie beschikken allen over instrumenten om binnen het huidige stelsel actief bij te dragen aan de implementatie van technologie in de zorg. Als zij samen optrekken en gelijkgericht handelen, is veel mogelijk.

Dit rapport is tot stand gekomen door samenwerking tussen Gupta Strategists en FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie. Het is op 16 mei aangeboden aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en in ontvangst genomen door minister Ernst Kuipers.

Download de studie 'Uitweg uit de schaarste' »

In de media

Onderzoek: technologie kan 110.000 banen in de zorg oplossen

Een artikel in De Telegraaf over deze studie

Bekijk publicatie

Bestaande technologie kan personeelstekort zorg goeddeels oplossen

Een artikel in het FD over deze studie

Bekijk publicatie

Onderzoek: technologie kan tekort aan 110.000 banen in de zorg oplossen

Een artikel in De Limburger over deze studie

Bekijk publicatie

Met bedsensoren en buren de vergrijzing te lijf

Een artikel in het FD over deze studie

Bekijk publicatie

Innovatie in de zorg kan zoveel meer betekenen

Een artikel in het Algemeen Dagblad over deze studie

Bekijk publicatie